Panik Atak Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri
ONLİNE RANDEVU VE BİLGİ İÇİN TIKLAYINIZ
İçindekiler
- Panik Atak Nedir?
- Panik Atak Belirtileri nelerdir?
- Panik Atak Testi Nasıl Yapılır?
- Panik Atak Sebepleri
- Panik Atakta Psikoterapi Mi, İlaç Tedavisi Mi?
- Panik Atak Tedavisi Nasıl Yapılır?
- Panik Atak ve İlaç kullanımı
- İlaçsız Tedavi Mümkün mü?
- Psikoterapi ile Panik Atak Tedavisi
- Panik Atak Krizi Sırasında Ne Yapılmalıdır?
- Panik Atakta 17 Saniye Kuralı
- Meditasyon, Mindfulness ve Panik Atak
- Doktorsuz Panik Atak Tedavisi Mümkün Mü?
- Panik Atak Terapileri Online Yapılabilir Mi?
Panik Atak Nedir?
En pratik tanımıyla panik atak sıkıntının ataklar şeklinde gelmesi olarak tanımlanabilir. Sıkıntı yoğundur ve beraberinde ölüm, çaresizlik ya da çıldırma korkusu sıkıntıya eşlik eder. Panik atağa bir çok fiziksel belirti eşlik eder; yani kafadaki korkuya ek olarak, çarpıntı, nefes almada güçlük, göğüs ağrısı, uyuşma, bulantı, baş dönmesi gibi belirtilerden en az birkaç tanesi ortaya çıkar. Atak genelde 1 saatte sonlanır. Panik atak ya da eşlik eden korkular eğer 2 haftadan uzun sürerse bu duruma “panik bozukluk” denir. 1 tek atak geçirmiş ancak 5 yıldır bu korku (tekrar bu atağı geçirir miyim korkusu) nedeniyle sorun yaşayan hastalarımız mevcuttur. Evden dışarı çıkamama, evde yalnız kalamama, kapalı ya da kalabalık yerlere girememe korkusu (Agorafobi) vakaların yaklaşık yüzde 60’ına eşlik eder.
Panik Atak Belirtileri Nelerdir?
Aşağıdaki belirtilerin en az 4 tanesi varsa bu tanı konulabilmektedir.
- Çarpıntı, göğüs ağrısı, göğüste sıkışma,
- Nefes darlığı ya da soluğun kesilmesi
- Terleme, baş dönmesi, düşecek bayılacak gibi olma hissi,
- Uyuşma karıncalanma, ürperme, ateş basması,
- Kafada basınç hissi,
- Bulantı, karın ağrısı,
- Titreme sallanma, sarsılma,
- Kendisini ya da çevreyi değişmiş gibi hissetme, yabancılaşma, dışardan seyrediyormuş gibi olma hissi
Tanıyı koyabilmek için kontrolünü kaybetme, çıldırma ölüm korkusu yukardaki belirtilere eşlik etmeli ve atak gelmediği zamanlarda da atak beklenti endişesi sürmelidir.
Panik Atak Testi Nasıl Yapılır?
Yukarıda belirtilen belirtilerden 4 tanesi sizde mevcutsa ve belirtiler bir atak biçiminde geldiyse, ölüm, çaresizlik, çıldırma korkusu eşlik ediyorsa panik atak geçirmiş olma ihtimaliniz oldukça yüksek. Panik atağı tetikleyebilecek birçok hastalık olması nedeniyle ilk ataktan sonra sadece 1 kez genel tetkiklerden geçmesi uygundur.
Panik Atak Sebepleri
Sevgili okurlarım panik atak sebepleri olarak fobiler ya da başka psikiyatrik tanılardan bahsedilmektedir. Ancak temelde panik atak yaşamı dengeleyen bir savunmadır. Yani panik atak bir anksiyete bozukluğudur ve anksiyete bir hastalıktan çok bir savunma olarak kabul edilmelidir. Yani hayatta neyi ters yapıyorum? Hangi kişilik özelliklerim hayatımı zorlaştırıyor? Hangi gereksiz yükleri(inanç, düşünce vs.) taşıyorum ki panik atak savunmasını kullanıyorum? Bu sorulara bakıldığında zaten panik atağın sebepleri hakkında bir fikir sahibi olmak mümkündür.
- İş, evlilik, aile ve sosyal yaşamda fazlaca yük taşımak sık görülen sebeplerdendir.
- Esnek bir kişilik yapısına sahip olmamak; fazlaca iyi ve verici, fazlaca karşı odaklı olmak, kontrolcü bir yapıda olmak panik atağa zemin hazırlamaktadır.
Panik Atakta Psikoterapi Mi, İlaç Tedavisi Mi?
Yukarıdaki paragraf aslında bu sorunun yanıtını veriyor. Eğer panik atak ya da panik bozukluk hayat dengesinin bozulması ise, eğer kişilik yapımız anın değil de gereksiz geçmiş düşünce ve inançlara odaklı ise bunları hiçbir ilaç değiştiremez. Bu nedenle ilaçlar çoğunlukla kısmi ve geçici bir rahatlamaya neden olurlar. Düşünün yaşamda aşmanız gereken bir sorunu çözmeyip ilaçlara sarıldınız ve kısmen rahatladınız; ilaçları bırakınca ne olmasını bekliyorsunuz? Tabi ki geçici ve dışsal streslere bağlı ve çok şiddetli durumlarda ilaç tedavisine faydalı olduğu vakalarda bulunmaktadır. İdeal olanı psikoterapi ve gerekiyorsa ek olarak ilaç tedavisidir.
Panik Atak Tedavisi Nasıl Yapılır?
İlaç ve psikoterapi en sıklıkla kullanılan tedavi yöntemleridir? Aşağıda bu tedavi yöntemleri ile ilgili detaylı bilgi verilmiştir ancak özetle psikoterapi ilk seçenek olup uygun vakalarda özenli bir seçimle ilaç tedavisi eklenebilir. Bunun dışında yardımcı teknikler (nefes egzersizi, mindfulness ve meditasyon, yoga vs.) oldukça işe yarar.
Panik Atak ve İlaç kullanımı
Panik atakta ilaç tedavisinin psikoterapiye ek olarak kullanılması gerektiğini tekrar vurguladıktan sonra biraz detay vermek isterim; Panik atak tedavisinde en yaygın kullanılan ilaçlar, antidepresan ve anksiyolitik (sıkıntı giderici) ilaçlardır. Antidepresanlar, uzun süre kullanılabilir ve güvenli olmaları nedeniyle panik atakta ilk tercih edilen ilaçlardır. İlk zamanlar aşırı panik varsa ve kişi normal hayatına hızla dönmek zorunda kalıyorsa 2. Grup ilaçlar tedaviye eklenir. Yan etkiler nedeniyle ilacı kullanamayan hasta sayısı oldukça fazladır. İlaçlar ilk hafta yarattıkları gerginlikle panik atağı tetikleyebilirler.
İlaçsız Tedavi Mümkün mü?
Panik atak için ilaçsız tedavi mümkün mü başlığı aslında psikoterapiye biraz haksızlık gibi görünmektedir. Çünkü panik atakta ilk seçenek tedavisi psikoterapi olmalı ve ilaç tedavisi eğer gerekli ise psikoterapiye destek olarak kullanılmalıdır. İlaç tedavisi gerçek yaşam sorunları ve kişilik yapısına hiçbir katkı sağlamadığı için hem kısıtlı etki göstermekte hemde yarattığı etki kısıtlı olmaktadır. Hatta sorunları ertelediği için orta ve uzun vadede sorunların büyümesine bile neden olabilmektedir. Panik atakta psikoterapiyle çok daha iyi ve kalıcı çözümler sağlanabilmektedir. Psikoterapide, atakla ilaçsız baş etmenin yolları, kişilik yapısı ayarlaması, geçmişten yüklenmiş ve bize zararı olup sürekli panik atağı tetikleyen düşünce ve inançlar bulunur ve temizlenir. Sonuçlar oldukça iyi ve kalıcıdır.
Psikoterapi ile Panik Atak Tedavisi
Panik atakta psikoterapi kalıcı çözüm sağlaması ve yüksek tedavi etkinliği nedeniyle ehil ellerde uygulanabilecekse tedavideki ilk seçenek olarak uygulanmalıdır. İnsanın yaşamını dengeleyen, farkındalığı arttıran her tür psikoterapi ( BDT, Gestalt vs.) ve teknik (nefes egzersizleri, mindfulness, meditasyon, yoga, spor, doğada vakit geçirme vs.) panik atakta işe yaramaktadır. Psikoterapi sayesinde kişinin yaşamda kullandığı işe yaramayan düşünce, savunma ve inanç şemaları değiştirilir. Taşınan gereksiz ve anlamsız yükler atılır. Nefes egzersizleri ve panik döngüsü farkındalığı bir kez öğrenildiğinde kişi artık paniklemez. Yaklaşık 3 seansta ek sorunlar yoksa kişi gündelik yaşam dengesini sağlayabilir.
Panik Atak Krizi Sırasında Ne Yapılmalıdır?
Panik atağı ilk kez yaşayan kişiler genellikle acil servislere panik halinde giderler ve sadece yatıştırıcı ilaç desteğiyle fazla bir açıklama yapılmadan durumun psikolojik olduğu söylenir. İlaçlarla durumu baskılamak, süreci yatıştırsa da kişi içinde bu endişeyi yaşamaya devam eder. Ancak tanı konduysa ve net ise atak sırasında yapabileceklerinizle ilgili birkaç öneride bulunmak isterim;
- Öncelikle nefesinize odaklanın, sakin loş bir yere oturun sadece nefese odaklanın; ritmini değiştirmeye çalışmayın. 5 dakika sabredin uyuşmalar, baş dönmesi çarpıntı gibi birçok şikâyetiniz yatışmaya başlayacaktır.
- Panik başladığında negatif düşüncelerle sürüklenmeyin, panikten kimse ölmedi ya da çıldırmadı hemen nefese odaklanın ve asla negatif sonuçlara odaklanmayın.
- İyi hissettiren düşüncelere odaklanın.
- Atağın başlayacağını hissettiğinizde nefes egzersizleri, gevşeme ya da meditasyon yaptıran videoları seyredin.
Panik Atakta 17 Saniye Kuralı
Beyinde negatif bir düşünce oluştuktan sonra 17 saniye boyunca bu düşünceyle sürükleniyor olmanız, o düşünce ile ilgili korkuların artmasına ve bedende tüm gün sürebilecek değişimlere yol açabilir. Panik atağı genelde herhangi bir düşünce tetikler ve kişi bu düşünceyle 17 saniye sürüklenirse nefesi bozulmaya bedensel belirtiler artmaya ve panik hali oluşmaya başlar. Bu kısır döngüden kurtulabilmek için negatif düşünceleri kovamasanızda en azından sürüklenmemeyi başarabilirsiniz. Örneğin içtiğiniz kahve hafif bir çarpıntı yaptı; endişeli bir biçimde birazdan panik atak geçireceğim, çaresiz kalacağım, öleceğim gibi düşüncelerle sürüklenmektense, nefese odaklanmak, spor yapmak, meditasyon, mindfulness gibi teknikler kullanabilirsiniz.
Aslında kısa bir eğitimle panik atak sırasında ne yapılması gerektiğini öğrenebilirsiniz. Nefes kontrolü ve mindfulness, panik anında net olarak işe yaramaktadır. Felaket senaryolarından etkilenmemek ve nefese odaklanmak hastalarımıza ilk seansta öğrettiğimiz çok pratik ve işe yarayan tekniklerin başında gelir.
Meditasyon, Mindfulness ve Panik Atak
Meditasyon ve mindfulness teknikleri her tür panik atak ya da anksiyete bozukluğunda kullanılabilmektedir. Doğayla ilgili hobiler ve zihnin susmasına ve ana odaklanabilmemizi sağlayan (resim, müzik vs) hepsi doğal meditasyon ve mindfulness yöntemleri olarak kabul edilebilir ve panik atağın tedavisinde destekleyici olarak kullanılabilir. Özellikle düzenli spor ve panik ataktaki faydasıyla ilgili yayınlar giderek artmaktadır.
Doktorsuz Panik Atak Tedavisi Mümkün Mü?
İnternette bu soruya çok sık rastladığım için bu soruya cevap verme ihtiyacı duydum. Çok fazla tetkik ve doktor doktor gezme ve işe yaramayan ilaçlar panik atakta en çok şikayet edilen konulardandır. Tabiki panik atağın mesajı fark edilir, doğal yaşam dengesi, kişisel gelişim, gereksiz yüklerden kurtulabilme ve kullanılmayan kutupların kullanımı başarılabilirse yani başka bir deyişle kişi hayattaki duruşunu baştan sonra organize edebilirse mümkündür. Ancak uygun ve tecrübe sahibi bir terapist bu dönüşümü çok hızlandırabilir.
Panik Atak Terapileri Online Yapılabilir Mi?
Panik atak tedavisinde önceki yazılarımda önemli olanın farkındalık olduğundan bahsetmiştim. Yani bize yüklenmiş olan, düşünce, inanç ve kültürle şekillenmiş kişilik yapımız yaşamın zorlukları karşısında yetersiz kaldığında ; panik atak bir savunma olarak ortaya çıkar. Bir çok panik atak yaşayan hastamızın bize ulaşma imkanı bulunmamaktadır. Bununla birlikte yaklaşık her 2 panik hastasından birinin yalnız başına yolculuk etme, evden çıkma vs gibi sorunları olduğu göz önüne alındığında online panik atak tedavisinin önemi ortaya çıkmaktadır.
ONLİNE RANDEVU VE BİLGİ İÇİN TIKLAYINIZ